De etymologie van merknamen (blog)

Afkortingen

Merknamen kunnen intrigeren maar ook misleiden. Soms kunnen merknamen ons iets vertellen over de oorspronkelijke identiteit van het merk. De merknamen FBTO en OHRA zijn wat dit betreft schoolvoorbeelden. FBTO staat voor ‘Friese Boeren- en Tuinders-Organisatie’. En OHRA staat voor ‘Onderling ziekteverzekeringsfonds van hogere rijks- en andere ambtenaren’. Toen ik dat wist, begreep ik direct waarom een overheidsinstantie als de Erasmus universiteit een collectief contract met OHRA heeft. Deze blog gaat over de etymologie van merknamen.

Dergelijke afkortingen dekken al lang niet meer de lading waar zo’n merk vandaag de dag voor staat. Zoals PBNA: Polytechnisch Bureau Nederland Arnhem. De oorspronkelijke betekenis van dergelijke merknamen wordt niet meer gecommuniceerd omdat de naam een beperking inhoudt. In de reclamewereld bestaat er ook een prachtig voorbeeld van een merknaam met een ‘beperkende’ betekenis: de WPP-groep. WPP staat voor ‘Wired Plastic Products’ een bedrijfje van waaruit Martin Sorell zijn reclame-imperium heeft opgebouwd. Dat ‘wired plastic products’ niets met reclame te maken hebben, behoeft geen uitleg.

Acroniemen

Consumenten weten vaak niet wat de oorspronkelijke betekenis van een merknaam is. Wat voorbeelden: Asics (sportschoenen) staat voor ‘anima sana in corpore sano’. Dat is Latijns voor ‘een gezonde geest in een gezond lichaam’. Becel is gebaseerd op de afkorting BCL; ‘blood cholesterol lowering’. Conimex is een samentrekking van ‘conserven im- en export’. Fiat betekent ‘Fabbrica Italiana Automobili Torino’. En Seat staat voor ‘Sociedad Española de Automoviles de Tourismo’. Op zich zijn dit merknamen die hun oorspronkelijke betekenis niet verloochenen zoals bij FBTO en PBNA. Maar de betekenis achter de merknaam wordt waarschijnlijk niet meer gecommuniceerd omdat de afkorting voor consumenten nu veel meer betekent.

Soms word je echter door een afkorting misleid. Bij Berini en Penotti denk je te maken te hebben met merken van Italiaanse afkomst. Niets is echter minder waar. Berini is simpelweg een samentrekking van Bertus, Rinus en Nico, de oprichters van de brommerfabriek van weleer. En Penotti (u weet wel, van Duo Penotti) is een samentrekking van Peeters Noten Industrie uit Roosendaal.

Etymologie van merknamen

Als het gaat over de etymologie van merknamen dan moeten we het ook hebben over namen waarvan we ons de betekenis niet meer bewust zijn. Zoals de naam Ray-Ban die verwijst naar het afweren van zonnestralen (‘to ban rays’). Pepsi-Cola en Coca-Cola horen eveneens in dit rijtje thuis. Pepsi-Cola was oorspronkelijk bedoeld als elixer tegen dyspepsie (slechte spijsvertering). En de naam Coca-Cola verwijst naar ingrediënten die vroeger in deze soft drink verwerkt waren (extracten van cocabladeren en de colanoot). Het mooiste is als consumenten zelf de etymologie van een naam gaan invullen. Zo denkt menigeen dat BK staat voor ‘Beter Koken’. H. Berk en zonen uit Kampen had geen betere merknaam voor pannen kunnen bedenken!

dr. Rik Riezebos
(Brand Capital, EURIB)

Anderen bekeken ook

 
Rik Riezebos’ Verzamelde Merken