Zonder naam geen bestaan! (blog)
Als er geen mensen zouden zij die het woord ‘maan’ kunnen uitspreken, dan zou de maan niet bestaan. Ooit had ik die uitspraak ergens gehoord en volgens mij is deze gebaseerd op uitspraken van de taalfilosoof Ludwig Wittgenstein. Daaraan verbond ik de conclusie dat als iets geen naam heeft, het dus ook niet bestaat. Dit inspireerde mij tot het schrijven van een blog over een fenomeen waar eind jaren ’90 in de media veel over werd geschreven: zinloos geweld. Was dat er voorheen dan nog niet? Ja natuurlijk wel… maar wacht even… eigenlijk toch niet, want we hadden er geen naam voor!
‘Zinloos geweld’
Zinloos geweld. De media hebben het laatste jaar over dit onderwerp uitvoerig verslag gedaan. De Avro besteedde onlangs zelfs een week lang aandacht aan dit thema. Waarom is zinloos geweld nu opeens zo’n ‘hot topic’? Was er pakweg vijf jaar geleden dan geen sprake van zinloos geweld? Natuurlijk wel. Ook toen kwam zinloos geweld voor, maar het bestond nog niet. Het bestond nog niet, omdat we er geen naam voor hadden. En iets wat niet benoemd is, bestaat niet. Want als iets geen naam heeft, kunnen we er niet over praten, kunnen we er niet over nadenken en kunnen we er niet over filosoferen. Zonder naam geen bestaan!
Dit werd mij onlangs weer eens duidelijk toen de media berichtten over een partijcongres van D’66. De jongeren in deze partij wilden veranderingen doorvoeren. De veranderingsgezinden binnen D’66 hebben zich – bewust dan wel onbewust – gerealiseerd dat iets dat geen naam heeft, niet bestaat. Dus kreeg de drang naar verandering een naam: Opschudding. Door een naam aan de veranderingsplannen mee te geven, was de belangstelling groot en maakte men de veranderingsplannen tot onderwerp van discussie.
Band zonder Naam
Ook voormalig minister De Boer haalde ooit de pers door een fenomeen een naam te geven: Onthaasting. Zonder naam zouden we de bewuste speech waarin deze term werd geïntroduceerd, al lang weer zijn vergeten. Sommige filosofen gaan zelfs zo ver door te stellen dat er geen aarde bestaat, als er geen mensen zijn. Simpelweg omdat er dan niemand meer is die onze planeet als aarde kan benoemen.
In de marketing gaat het principe van ‘geen naam, geen bestaan’ ook op. Menig goeroe weet dat als je een idee of een model introduceert, je er een naam aan mee moet geven. Zolang een idee geen naam heeft, bestaat het niet. Door een idee een naam te geven, zullen mensen het eerder oppakken en er over praten. Een idee kan nog zo goed zijn; zonder naam zal het geen succes worden. En als je geen naam weet te bedenken, kan je nog altijd de strategie van Mary Servaes en BZN volgen: de naamloosheid verheffen tot naam.
dr. Rik Riezebos
(Brand Capital, EURIB)
Deze blog werd gepubliceerd als column in NieuwsTribune, 1998, vol.15, no.49A, p.7